Ghép tội “buôn lậu” hay “khởi tố lậu”?

Công ty TNHH Ngọc Hưng, tỉnh Quảng Trị nhập khẩu 535,8m3 gỗ từ Lào về để xuất khẩu sang Hồng Kông qua cảng Đà Nẵng có đầy đủ giấy tờ hợp lệ, nộp thuế đầy đủ. Chỉ thiếu thủ tục “tiêu cực phí” với Cục Điều tra chống buôn lậu Tổng cục Hải quan (TCHQ) nên vợ chồng chủ doanh nghiệp và 3 cán bộ hải quan đã bị một nhóm quan tham bất chấp luật pháp, đạo lí, khởi tố vụ án, khởi tố bị can, gây hậu quả một người vì uất quá mà tự tử, nhiều người oan ức. Ngân sách nhà nước bị thất thoát, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Bộ Công an (C44) vi phạm nghiêm trọng Điều 75, 76 Bộ luật Tố tụng Hình sự. Tòa sơ thẩm lúng túng phán quyết, trả hồ sơ buộc C44 phải điều tra lại…

Như Báo Người cao tuổi đăng 7 kì trước đây, khẳng định vụ xuất khẩu 535,8m3 gỗ của Công ty TNHH Ngọc Hưng (Quảng Trị) qua cửa khẩu cảng Đà Nẵng là hợp pháp. Lô hàng này nhập khẩu từ Lào về qua cửa khẩu Lao Bảo được kiểm duyệt chuyển đến cảng Cửa Việt (Quảng Trị) vào cảng Đà Nẵng để xuất sang Hồng Kông. Các thủ tục hải quan về xuất nhập khẩu gỗ Công ty Ngọc Hưng thực hiện đúng quy định của Luật Hải quan. Quá trình mua bán ở Lào các bên đều kí kết hợp đồng minh bạch, đóng đủ hơn 3,2 tỉ đồng thuế GTGT cho Nhà nước.

Theo cáo trạng của Viện KSND Tối cao và kết luận điều tra của Cơ quan CSĐT (C44) Bộ Công an khẳng định lô gỗ này nhập từ Lào về. Quá trình vận chuyển về Việt Nam, Công ty Ngọc Hưng vẫn để nguyên đai, nguyên kiện trong 22 công-ten-nơ, khai báo số lượng gỗ theo tờ khai hải quan nhập khẩu từ Lào đúng chủng loại trong tờ khai nhập khẩu mà phía Lào cung cấp. Chỉ sau khi Cục Chống buôn lậu Tổng cục Hải quan (TCHQ) khám xét phát hiện trong 535,8m3 gỗ trắc có lẫn hơn 23m3 gỗ giáng hương (giá trị thấp hơn so với gỗ trắc), doanh nghiệp chỉ có vi phạm trong khai báo mà Cục Chống buôn lậu Tổng cục Hải quan vội vàng khởi tố vụ án, chuyển hồ sơ cho Cơ quan CSĐT Bộ Công an. Trong 7 kì trước, Báo Người cao tuổi nêu chi tiết diễn biến vụ việc.

Đông đảo người dân bức xúc đến theo dõi phiên tòa chật phòng xử án.

Trong bài này, Báo Người cao tuổi nêu ý kiến của các luật sư có mặt tại phiên tòa hình sự sơ thẩm do TAND thành phố Đà Nẵng xét xử vào hai ngày 29, 30/10/2014 và những sai phạm nghiêm trọng của các cơ quan tiến hành tố tụng. Chỉ có hơn 23m3 gỗ giáng hương trộn lẫn trong lô hàng, không gây thiệt hại gì cho Nhà nước, nhưng Cục Điều tra chống buôn lậu TCHQ cố tình quy kết doanh nghiệp phạm “Tội buôn lậu” theo Điều 153 Bộ luật Hình sự. Quá trình xử lí, Cơ quan CSĐT (C46) Bộ Công an đã thực hiện đúng quy trình, hai lần gửi văn bản nhờ cơ quan chuyên ngành là Cục Kiểm lâm giải đáp, sau khi có kết quả trả lời, Cơ quan CSĐT (C46) Bộ Công an đã có Văn bản số 231/C46 (P10) khẳng định: “Công ty Ngọc Hưng chỉ có hành vi khai báo không đúng với số lượng, chủng loại gỗ so với thực tế xuất khẩu theo quy định trách nhiệm của người khai báo tại Điều 23 Luật Hải quan, nhưng những sai phạm này không trái với quy định của Nhà nước về công tác quản lí xuất, nhập khẩu những sản phẩm này. Do vậy chưa đủ yếu tố cấu thành Tội buôn lậu theo quy định tại Điều 153 Bộ luật Hình sự”. Ngoài ra, các văn bản của Bộ Tư pháp, Cục Kiểm lâm (Bộ NN&PTNT), Chi cục Hải quan các cảng Cửa Việt, Lao Bảo, Đà Nẵng, cơ quan kiểm dịch thực vật, Bộ đội Biên phòng tại cửa khẩu Lao Bảo, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị… đều trả lời vụ Công ty Ngọc Hưng mua, bán, xuất, nhập khẩu lô hàng này là không có dấu hiệu vi phạm hình sự! Còn dư luận xã hội đặt vấn đề “đây là vụ án khởi tố lậu”…

Những sai phạm của Cục Điều tra chống buôn lậu và C44 Bộ Công an

Tại tòa sơ thẩm TAND thành phố Đà Nẵng xét xử công khai, theo lời khai của 5 bị cáo và chất vấn của Hội đồng xét xử đối với các vị đại diện cơ quan chức năng liên quan, các nhân chứng cho thấy, sai phạm của Cục Điều tra chống buôn lậu TCHQ và C44 Bộ Công an là rất nghiêm trọng.

1. C44 cho rằng, hai loại gỗ nêu trên do Công ty Ngọc Hưng xuất nhập khẩu là loại hàng hóa ở Lào bị cấm mua bán, xuất, nhập khẩu, vịn vào cớ này để làm căn cứ khởi tố vụ án! Trong cùng một ngày bán gỗ cho Công ty Ngọc Hưng, đã có tới 51 doanh nghiệp Việt Nam cũng nhập khẩu gỗ từ Lào về đều qua cửa khẩu Lao Bảo (Quảng Trị). Chỉ tính riêng ngày 17/12/2011, ngoài Công ty Ngọc Hưng, Công ty Chế biến gỗ của Lào đã bán cho 19 doanh nghiệp khác của Việt Nam. Tổng số gỗ của 137 doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu gỗ từ Lào về qua cửa khẩu Lao Bảo từ đầu năm 2011 đến 25/4/2014 với 3.317 tờ khai hải quan, nhập khẩu 506.706,76m3 gỗ các loại, tổng giá trị: 671.444.163,32 USD. Lẽ nào hai nước Việt – Lào chỉ cấm duy nhất Công ty Ngọc Hưng nhập khẩu hai loại gỗ trắc và giáng hương trong khi các doanh nghiệp Việt Nam vẫn mua bán hằng ngày?

2. Việc kiểm tra hành chính chỉ mới tiến hành 6/22 công-ten-nơ, Cục Chống buôn lậu TCHQ đã tiến hành khởi tố vụ án hình sự là vi phạm về trình tự thủ tục, khi chưa xác định được hành vi vi phạm hành chính mà đã chuyển hồ sơ cho C44 khởi tố bị can là vi phạm nghiêm trọng về tố tụng.

3. Theo các tờ khai hải quan đã được kiểm hóa hàng hóa qua 3 cửa khẩu, khối lượng gỗ nhập về, xuất đi không thay đổi (535,8m3). Vậy mà Cục Điều tra chống buôn lậu TCHQ và C44 Bộ Công an đem tổng khối lượng gỗ này cân lên giữa mùa mưa rồi quy đổi ra mét khối để nâng tổng khối lượng lên 614,672m3. Lấy lượng chênh lệch 78,872m3 để làm căn cứ buộc tội hình sự đối với doanh nghiệp là hành vi phạm tội cố ý làm trái.

4. Bắt giữ toàn bộ 535,8m3 gỗ, niêm phong 2 kho hàng đang hoạt động của Công ty Ngọc Hưng cùng tài liệu, trang thiết bị cá nhân của một số cán bộ trong Công ty là sai phạm nghiêm trọng của C44, trái với quy định của Nghị định 18/2009/NĐ-CP ngày 18/12/2009 của Chính phủ sửa đổi, bổ dung Nghị định số 97/2007/NĐ-CP ngày 7/6/2007 của Chính phủ: “Trong một lô hàng hóa, chỉ có hàng hóa là tang vật vi phạm và hàng hóa là tang vật không vi phạm thì chỉ được phép tạm giữ hàng hóa là tang vật vi phạm”. Đối chiếu với quy định của Chính phủ thì Cục Điều tra chống buôn lậu chỉ được phép tạm giữ 23m3 gỗ giáng hương. Nhưng Hải quan và C44 bắt giữ toàn bộ 535,8m3 gỗ của doanh nghiệp?

5. Nội dung Bản kết luận điều tra số 13/KLĐT-C44(P4) ngày 15/10/2013 dài 65 trang, trình bày vòng vo, mang nặng tính suy đoán chủ quan áp đặt, không vận dụng đúng luật, phần nhận định và phần buộc tội đối chọi nhau.

6.  Cục Điều tra chống buôn lậu TCHQ và C44 Bộ Công an cho rằng lô hàng này là loại gỗ bên Lào cấm xuất khẩu. Vậy mà suốt thời gian sang làm việc tại Lào, đồng thời Viện KSND Tối cao, C44 Bộ Công an đã gửi nhiều văn bản đề nghị hợp tác quan hệ tư pháp nhưng phía các cơ quan bảo vệ pháp luật ở Lào không trả lời. Dùng quyền lực áp đặt hàng hóa không cấm thành hàng hóa bị cấm ở nước ngoài để buộc tội doanh nghiệp Việt Nam thể hiện yếu kém về kiến thức pháp luật.

7.  Hành vi buộc “Tội buôn lậu” đối với vợ chồng chủ doanh nghiệp theo Điều 153 Bộ luật Hình sự là thiếu căn cứ. Việc nhập khẩu, xuất khẩu gỗ của Công ty Ngọc Hưng đã kí hợp đồng mua, bán, mở các tờ khai hải quan, đóng thuế GTGT đầy đủ, sao lại cho là buôn lậu?

8. Cục Điều tra chống buôn lậu TCHQ và C44 Bộ Công an không đọc kĩ: Nghị định số 154/2005/NĐ-CP ngày 15/12/2005 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Hải quan; Nghị định số 12/2006/NĐ-CP ngày 23/1/2006 của Chính phủ, Thông tư số 04/TT-BTM ngày 6/4/2006 của Bộ Thương Mại (nay là Bộ Công Thương), hướng dẫn thực hiện Nghị định 12 của Chính phủ. Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, TCHQ có nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện việc nhập khẩu gỗ từ Lào, Cam-pu-chia về Việt Nam. Các văn bản này đều hướng dẫn thủ tục xuất nhập khẩu gỗ cho doanh nghiệp phải tuân thủ đúng các quy định hiện hành của Việt Nam “Hải quan không được phép yêu cầu doanh nghiệp nộp thêm bất cứ hồ sơ, chứng cứ nào khác so với quy định hiện hành”. Việc xử phạt được quy định tại Nghị định số 99/2009/NĐ-CP ngày 2/11/2009 của Chính phủ. Đối chiếu với các văn bản pháp lí nêu trên thì hành vi khởi tố vụ án, khởi tố bị can của Cục Điều tra chống buôn lậu Tổng cục Hải quan và C44 Bộ Công an là hành vi trái pháp luật!

9. Tại Văn bản số 1328/BCT-XNK ngày 18/2/2013 của Bộ Công Thương quy định: “Trường hợp gỗ từ các nước xuất khẩu sang Việt Nam, doanh nghiệp của nước xuất khẩu phải tuân thủ pháp luật của nước sở tại và thủ tục xuất khẩu hàng hóa sang Việt Nam do doanh nghiệp nước xuất khẩu chịu trách nhiệm. Doanh nghiệp Việt Nam chịu trách nhiệm thực hiện các quy định về xuất khẩu, nhập khẩu, tạm nhập, tái xuất của Việt Nam”. Đối với lô hàng của Công ty Ngọc Hưng nhập khẩu từ Lào về là hợp pháp. (Kì sau tiếp)

Theo: Tùng Lâm – Thiên Thanh – Hải Đăng - nguoicaotuoi.org.vn