Ngày thứ 6 của phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án “buôn lậu” gỗ trắc diễn ra phần tranh luận. Đại diện Viện kiểm sát hầu như đọc lại cáo trạng, còn các bị cáo và luật sư bào chữa căn cứ pháp luật để bảo vệ kháng cáo.

Tranh luận quanh bản giám định

Mở đầu phần tranh luận, đại diện Viện kiểm sát bày tỏ quan điểm chỉ chấp nhận bản Kết luận giám định số 783/VSTTNSV ngày 26/11/2012 của Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật vì cho rằng được làm ra do C44 Bộ Công an trưng cầu.

Theo đó, lô gỗ có 614,672 m3, gồm 590,943 m3 gỗ trắc và 23,828 m3 gỗ giáng hương. Khi nhập khẩu, bị cáo Trương Huy Liệu và Trần Thị Dung (chủ Công ty Ngọc Hưng) chỉ đạo nhân viên làm hồ sơ giả để thực hiện hành vi “buôn lậu”, còn bị cáo Đỗ Lý Nhi và Lê Xuân Thành (cựu công chức hải quan) đã “thiếu trách nhiệm” nên không phát hiện ra hành vi buôn lậu.

Vị đại diện Viện kiểm sát đề nghị HĐXX chấp nhận toàn bộ kháng nghị của VKSND cấp cao tại Đà Nẵng, bác kháng cáo của cả 04 bị cáo, tăng hình phạt với bị cáo Liệu và Dung, tịch thu lô gỗ.

Đồng thời, Viện kiểm sát đề nghị chấp nhận kháng cáo của Cục Điều tra chống buôn lậu về hủy kiến nghị của bản án sơ thẩm yêu cầu Tổng cục Hải quan xử lý trách nhiệm những cá nhân và đơn vị bắt giữ lô gỗ không lập biên bản.

Đại diện viện kiểm sát tranh luận.

Vị đại diện còn đề nghị xem xét trách nhiệm hình sự với ông Hoàng Hữu Dũng, phụ trách Trạm kiểm dịch cửa khẩu Lao Bảo vì xác nhận để Công ty Ngọc Hưng nhập lậu lô gỗ từ Lào.

Với kháng cáo của Công ty Ngọc Hưng đã rút phần yêu cầu trả lại lô gỗ trắc tại tòa, còn giá trị gỗ giáng hương hơn một tỷ đồng, vị đại diện đề nghị tịch thu.

Tranh luận tại tòa, Luật sư Lê Thị Xuân Mai, bào chữa cho bị cáo Liệu và Dung cho rằng sử dụng Kết luận giám định số 783/VSTTNSV ngày 26/11/2012 để kết tội các bị cáo là không thể chấp nhận. Bởi bản giám định được làm ra do cơ quan giám định không có tư cách giám định tư pháp, phương pháp giám định sai.

Luật sư Nguyễn Trường Thành, bào chữa cho 04 bị cáo phân tích thêm: “Kết luận giám định số 783 được C44 trưng cầu Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật nhưng Viện không có chức năng và chuyên môn về xác định khối lượng gỗ nên Viện đã mời thêm Kiểm lâm vùng II.

Tại tòa, đại diện Kiểm lâm Vùng II khai, chỉ chịu trách nhiệm về khối lượng gỗ với Viện mà không chịu trách nhiệm trước cơ quan tố tụng. Trong khi đó, việc giám định ở thời điểm cuối năm 2012 theo Pháp lệnh Giám định tư pháp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2004 quy định rất rõ ở Khoản 3 Điều 28, là cơ quan được trưng cầu giám định mà không có chức năng và chuyên môn thì phải từ chối.

Cụ thể ở đây là Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật phải từ chối việc tiến hành giám định về khối lượng gỗ, và Pháp lệnh cũng không cho phép Viện nhờ cơ quan khác làm thay”.

Cũng theo Luật sư Thành: “Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật còn có Kết luận giám định số 151/STTNSV ngày 12/3/2012 đưa ra khối lượng lô gỗ là 453,104m3, gồm 431,598m3 gỗ trắc và 21,506 m3 gỗ giáng hương.

Như vậy, tổng khối lượng gỗ khác nhau, trong khi vật chứng không còn để tiến hành đo đạc và giám định lại. Nên không có căn cứ pháp lý nào xác định Công ty Ngọc Hưng khai báo sai khối lượng gỗ nhập và xuất khẩu”.

Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị - Hoàng Đức Thắng (thứ 2 từ trái) có mặt theo dõi tranh luận.

Thật bất công với doanh nghiệp

Bị cáo Liệu thay mặt cho cả bị cáo Dung đọc bài tranh luận: “Bị cáo xin cung cấp đến Hội đồng xét xử một vụ án xảy ra với Công ty TNHH Phú Ninh cùng tại cảng Đà Nẵng, cùng chủng loại gỗ bị Cục Điều tra chống buôn lậu của Tổng cục Hải quan khởi tố ngày 22/8/2012 về tội buôn lậu.

Tuy nhiên, sau đó, Cơ quan CSĐT Công an TP. Đà Nẵng đã ra Quyết định số 02/PC46(DD5) ngày 07/01/2013 đình chỉ điều tra và chuyển hồ sơ cho Cục Hải quan TP. Đà Nẵng xử lý hành chính trong lĩnh vực hải quan.

Còn vụ án của Công ty Ngọc Hưng thì được ông Phạm Quý Ngọ, Thứ trưởng Bộ Công an giao cho C44 điều tra, mặc dầu trước đó C46 đã khẳng định hàng hóa (gỗ) của Công ty Ngọc Hưng theo tờ khai cũng như thực tế kiểm tra không phải là hàng cấm, hàng hóa đó không phải xin phép cơ quan quản lý khi xuất khẩu, việc khai báo không đúng về số lượng, chủng loại gỗ so với thực tế xuất khẩu không phải là hành vi buôn bán trái phép, căn cứ Điều 153 BLHS thấy đó không phải là tội phạm. Hành vi này được điều chỉnh theo quy định tại Nghị định số 97/2007/NĐ-CP ngày 07/6/2007 của Chính phủ quy định về việc xử lý vi phạm hành chính và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính trong lĩnh vực hải quan”.

“Tại sao 02 vụ án giống nhau như 02 giọt nước mà vụ án kia thì chỉ cần một cơ quan điều tra cấp thành phố giải quyết dứt điểm một cách tâm phục, khẩu phục; còn vụ án này thì đã qua hết tất cả các giai đoạn tố tụng rồi vẫn thấy bế tắc. Phải chăng vì VKSND cấp cao tại TP. Đà Nẵng không hiểu hoặc cố tình không hiểu quy định của pháp luật, nên mới ban hành Quyết định kháng nghi số 39/QĐ-VC2 ngày 14/9/2018”, ông Liệu kêu lên.

Ông Liệu tranh luận.

Luật sư Nguyễn Chính Hạnh, bào chữa cho bị cáo Liệu và Dung khẳng định: “Văn bản số 1328/BCT-XNK ngày 18/02/2013 của Bộ Công thương cho biết trường hợp gỗ từ các nước xuất khẩu sang Việt Nam, doanh nghiệp của nước xuất khẩu phải tuân thủ pháp luật của nước sở tại và thủ tục xuất khẩu hàng hoá sang Việt Nam do doanh nghiệp nước xuất khẩu chịu trách nhiệm.

Doanh nghiệp Việt Nam chịu trách nhiệm thực hiện các quy định về xuất khẩu, nhập khẩu, tạm nhập, tái xuất của Việt Nam.  Đối với lô hàng này của Công ty Ngọc Hưng nhập khẩu từ Lào về là hợp pháp vì nó không phải là hàng cấm nhập khẩu vào Việt Nam”.

Cũng bào chữa cho bị cáo Liệu và Dung, Luật sư Lê Văn Khiển phân tích thêm: “Công văn của Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị gửi TAND TP. Đà Nẵng ngày 03/10/2014 cho biết, trong ngày 17/11/2011 Công ty Ngọc Hưng nhập khẩu lô gỗ trắc thì tại cửa khẩu Lao Bảo có 89 tờ khai nhập khẩu với 17.254 m3 gỗ các loại, trong đó có 2.232 m3 gỗ trắc. Toàn bộ số gỗ này do 20 doanh nghiệp Lào bán cho 51 doanh nghiệp Việt Nam”.

“Thật sự bất công đối với Công ty Ngọc Hưng khi nhập khẩu gỗ như nhiều doanh nghiệp khác mà bị buộc tội buôn lậu. Không có một nước nào trên thế giới kể cả Việt Nam khi hàng hóa không cấm nhập, cấm xuất và đã đóng thuế hợp pháp 3.246.503.317 đồng lại bị coi là buôn lậu để từ đó thuế thì ngân sách nhà nước nhận, hàng hóa thì tịch thu sung công quỹ, còn chủ doanh nghiệp bị cáo buộc tội hình sự”, Luật sư Thành phát biểu.

Mâu thuẫn trong kháng nghị

Luật sư Nguyễn Trường Thành tranh luận.

Tranh luận của Luật sư Nguyễn Trường Thành còn chỉ ra mâu thuẫn trong kháng nghị của VKSND cấp cao tại Đà Nẵng: “Án sơ thẩm của TAND TP. Đà Nẵng xét xử 03 công chức hải quan tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo khoản 1 Điều 285 Bộ luật hình sự năm 1999 trên cơ sở đánh giá bị cáo Liệu và Dung có hành vi buôn lậu 21,506m3 gỗ giáng hương.

Sau khi án sơ thẩm tuyên, VKSND TP. Đà Nẵng và VKSND cấp cao tại Đà Nẵng chấp nhận kết quả bản án tuyên nên không kháng nghị đối với phần này, chỉ có 03 bị cáo kháng cáo kêu oan, bị cáo Đỗ Danh Thắng rút kháng cáo phần bản án liên quan đã có hiệu lực pháp luật.

Như vậy, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng đã thừa nhận án sơ thẩm xử là đúng, nên không kháng nghị. Nhưng lại kháng nghị chuyển khung hình phạt và tăng án đối với bị cáo Liệu và Dung về số lượng, chủng loại hàng hóa (gỗ trắc) là khập khểnh không có cơ sở pháp lý.

Khi chuyển khung hình phạt đối với tội danh buôn lậu bắt buộc phải chuyển khung hình phạt đối với tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. VKSND cấp cao chấp nhận khung hình phạt tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng lại kháng nghị khung hình phạt tội buôn lậu là mâu thuẫn với chính mình”.

Luật sư Thành phân tích thêm: “VKSND cấp cao kết luận Công ty Ngọc Hưng làm giả các tài liệu khi không có quyết định khởi tố vụ án về tội “Làm giả tài liệu, con dấu cơ quan tổ chức” theo quy định của Bộ luật hình sự năm 1999; và khi chưa có bản án có hiệu lực của tòa án kết luận “Công ty Ngọc Hưng phạm tội làm giả con dấu tài liệu tổ chức” là không có căn cứ pháp lý.

Các loại giấy tờ về nguồn gốc lô gỗ không do Công ty Ngọc Hưng làm ra mà do đối tác cung cấp. Hiện nay theo chủ trương Chính phủ để đơn giản hóa thủ tục hải quan, phù hợp với hội nhập hải quan các nước ASEAN và các nước khác thì hồ sơ hải quan nhập khẩu hàng hóa đã giản lược nhiều.

Cáo buộc của VKSND cấp cao tại Đà Nẵng không đúng với thực tế vụ án và còn ngược với chính sách cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan của Chính phủ”.

Theo: Sáu Nghệ - lsvn.vn