QUAN ĐIỂM BÀO CHỮA CỦA LUẬT SƯ NGUYỄN TRƯỜNG THÀNH CHO BỊ CÁO NGUYỄN VĂN THUẬN TRONG VỤ ÁN "THIẾU TRÁCH NHIỆM GÂY HẬU QUẢ NGHIÊM TRỌNG" XẢY RA TẠI QUẢNG BÌNH
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
-------o0o--------
ĐOÀN LUẬT SƯ THÀNH PHỐ CẦN THƠ
VĂN PHÒNG LUẬT SƯ VẠN LÝ
58C Hùng Vương – Phường Thới Bình.
Quận Ninh Kiều – TP. Cần Thơ.
ĐT: (0292) 3822490 – DĐ: 0913.870099
Website: www.vanly.com.vn Email: vanlylaw@gmail.com
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kính gửi: HỘI ĐỒNG XÉT XỬ TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH QUẢNG BÌNH
Trước hết, với tư cách cá nhân Luật sư, tôi trân trọng cảm ơn Cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh Quảng Bình đã tạo điều kiện thuận lợi cho Luật sư tham gia tố tụng trong vụ án này. Trong 35 năm hành nghề Luật sư trên toàn quốc, đây là vụ án mà tôi có nhiều trăn trở, bởi nơi này là nơi tôi sinh ra, bị cáo là bạn học phổ thông của tôi, một người có đóng góp rất nhiều cho quê hương từ ngày tái lập tỉnh.
Ông là người mang dự án hàng triệu đô-la tài trợ của nước ngoài về cho tỉnh nhà, nay lại bị khởi tố, truy tố và xét xử. Kết quả thẩm vấn công khai tại Tòa và hồ sơ vụ án cho thấy ông và và các cán bộ tại Ban quản lý dự án bị oan nên sau khi nghe Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Bình kết luận và đề nghị mức án, tôi thật sự bàng hoàng vì nó không những thiếu tình người mà còn không có căn cứ pháp lý vững chắc. Vì vậy, tôi chỉ còn đặt niềm tin vào Hội đồng xét xử sẽ có phán quyết công bằng.
Với tư cách là Luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Văn Thuận, quan điểm của Luật sư như sau:
I – VỀ TỐ TỤNG
Có căn cứ pháp lý vững chắc để xác định quá trình điều tra, truy tố đối với vụ án này vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, thể hiện trên 04 vấn đề sau:
Thứ nhất, vi phạm thẩm quyền điều tra, truy tố
Vụ án này không thuộc thẩm quyền của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Bình điều tra và đương nhiên, không thuộc thẩm quyền kiểm sát điều tra và truy tố của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Bình, dựa vào các chứng cứ sau đây:
1. Công văn số 348/ĐTHS-ĐTV ngày 10/12/2021 (văn bản mới nhất) của Thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra Quân khu 4 – Đại tá Hoàng Thanh Long xác định: “Cơ quan điều tra Hình sự Quân khu 4 đã kết hợp với Viện kiểm sát quân khu có công văn đề nghị Cơ quan cảnh sát điều tra công an tỉnh Quảng Bình chuyển hồ sơ vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” tại Quảng Bình cho Cơ quan điều tra Hình sự Quân khu 4” nhưng không được thực hiện.
2. Tại Công văn số 142/ĐTHS-ĐTV ngày 14/5/2021 về việc chuyển hồ sơ vụ án để điều tra theo thẩm quyền của Cơ quan điều tra Hình sự Quân khu 4 gửi Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Bình nêu rõ: “Để tạo điều kiện thuận lợi cho Cơ quan điều tra hình sự quân đội trong quá trình điều tra, mặt khác một bị can cùng phạm một tội danh phải chịu 02 lần xét xử”. Vì vậy, Cơ quan điều tra Hình sự Quân khu 4 đề nghị Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Bình chuyển hồ sơ vụ án cho Cơ quan điều tra Hình sự Quân khu 4 điều tra theo thẩm quyền.
Theo đề nghị này, Cơ quan điều tra Hình sự Quân khu 4 đã có Quyết định khởi tố vụ án bổ sung số 20/QĐ-BKTV ngày 28/4/2021 và Quyết định bổ sung Quyết định khởi tố bị can số 01/QĐ-BS-ĐT ngày 08/06/2021 đối với ông Thái Vĩnh Tính về 15 hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, trong đó có 10 hành vi xảy ra tại Quảng Bình mà 01 hành vi hiện nay Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Bình đang xét xử. Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Bình có trách nhiệm làm rõ việc này trước Hội đồng xét xử lý do vì sao? (Tách 01 trong 10 hành vi xảy ra tại Quảng Bình để điều tra, truy tố, công bằng ở đâu?)
3. Tại Công văn số 280/CV.PC03 ngày 18/5/2021 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Bình do Phó thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra – Đại tá Phạm Quang Du ký gửi Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Bình nêu rõ:
Căn cứ điểm a, khoản 1, Điều 169, Điều 272, Điều 273 Bộ luật tố tụng Hình sự, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Bình đề nghị Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Bình ban hành Quyết định chuyển toàn bộ hồ sơ vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Ban Quản lý dự án môi trường và biến đổi khí hậu thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình (06 bị can) cho Cơ quan điều tra Hình sự Quân khu 4 điều tra theo thẩm quyền.
Đáng tiếc, đề nghị đúng pháp luật của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Bình đã không được Viện kiểm sát quan tâm và im lặng không trả lời lý do vì sao?.
Thứ hai, vi phạm nghiêm trọng tố tụng trong giám định tư pháp
Kết quả thẩm vấn công khai Giám định viên phù hợp với hồ sơ vụ án đã thu thập, cho thấy sự vi phạm của Giám định viên trong quá trình thực hiện trưng cầu giám định tư pháp của Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Bình, cụ thể như sau:
1. Lời khai tại phiên tòa, Giám định viên xác định chỉ giám định trên hồ sơ, không giám định trên thực tế hiện trường, không có kiến thức chuyên môn về rà phá bom mìn. Trường hợp này theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự và Luật Giám định tư pháp, giám định viên phải từ chối giám định (Điều 23 Luật Giám định tư pháp).
2. Tại Quyết định số 41/2021/QĐ-STHS ngày 30/09/2021 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Bình nêu rõ: Yêu cầu điều tra bổ sung “Hồ sơ vụ án hiện chưa thu thập được các tài liệu chứng cứ liên quan, Giám định viên không có các văn bản của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình, của Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Quảng Bình, các chứng cứ thể hiện về năng lực, trình độ chuyên môn Giám định viên. Tài liệu mô tả (nhật ký) việc thực hiện giám định, phương pháp, máy móc, thời gian, lực lượng thực hiện nên chưa có căn cứ để xác định trình tự thủ tục thực hiện việc Giám định tư pháp trong vụ án có đảm bảo quy định tố tụng hay không?
Kết luận Giám định số 02/KLGĐ-KHĐT ngày 20/02/2020 kết luận với giả thuyết đơn vị thi công hoàn thành khối lượng công trình đáp ứng yêu cầu kỹ thuật thì chủ đầu tư đã thanh toán vượt giá trị thực tế 145.719.429 đồng và 10.296.598 đồng. Tổng 02 khoản là 156.016.027 đồng. Số liệu này khác xa số liệu mà cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Bình, kết luận của Kiểm sát viên tại Tòa hôm nay kết luận là 604.896.579 đồng. Vậy con số nhảy múa như thế nào, Luật sư trình bày phần sau.
Thứ ba, vi phạm Luật tố tụng hình sự về điều tra không đầy đủ, đặc biệt là các chứng cứ gỡ tội theo nguyên tắc suy đoán vô tội đối với ông Thuận và tất cả các bị can trong vụ án này.
Cụ thể là:
1. Công trình đã được bàn giao sử dụng nhiều năm đến nay có gây ra hậu quả gì hay không? Hậu quả gì, nguyên nhân? (Nếu có);
2. Tổng số chi phí Thái Vĩnh Tính chi ra để thực hiện gói thầu, thuê, nhờ người khác (anh Lý – Đội trưởng đội rà phá bom mìn, thành đội Quảng Trị) thi công gói thầu.
Hai vấn đề trên có ý nghĩa quyết định đến việc xác định tội hay không tội?
Thư tư, theo ông Tính khai và Cơ quan điều tra Hình sự Quân khu 4 đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can về 15 hành vi, trong đó có 10 hành vi xảy ra tại tỉnh Quảng Bình. Nay chỉ điều tra, truy trố 01 hành vi tại Ban quản lý dự án là không khách quan, trong khi 15 hành vi đều giống nhau.
II – VỀ NỘI DUNG
Kết luận của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Bình giữ nguyên như cáo trạng đề nghị ông Thuận từ 30 đến 36 tháng tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo khoản 2 Điều 360 Bộ luật Hình sự là không có căn cứ pháp lý vững chắc, gây oan sai bởi các lý do:
1. Hậu quả nghiêm trọng chưa xác định được trong quá trình điều tra và kết quả thẩm vấn công khai tại Tòa án (Số liệu không đồng nhất) thể hiện:
- Viện kiểm sát truy tố và kết luận tại tòa hậu quả 604.896.579 đồng;
- Ban quản lý dự án xác định những mức thanh toán cho Tổng công ty xây dựng Trường Sơn 581.896.579 đồng.
- Ông Tính khai: không có mục đích chiếm đoạt và đã chi phí: 60 triệu trả xe máy, 23 triệu trả Kho 77..., phải tiếp tục chi phí 30% tiền nhân công cho anh Lý.
- Kết quả giám định giả thiết: 156.086.077 đồng.
Như vậy, con số nào là chính xác.
2. Bản ảnh hiện trường kiểm tra tại Tòa xác định công trình được tổ chức thi công bởi người có chuyên môn, kỹ thuật rà phá bom mìn (chỉ thiếu tư cách pháp nhân) là có thực, không thể chối cãi không như Viện kiểm sát kết luận tại Tòa.
TÓM LẠI:
Về thẩm quyền, đề nghị Hội đồng xét xử trả hồ sơ cho Viện kiểm sát để điều tra bổ sung và chuyển thẩm quyền để điều tra đối với vụ án và tiến hành giám định lại.
Về nội dung, không có căn cứ buộc tội ông Nguyễn Văn Thuận về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” như 14 đơn vị khác, trong đó có 09 đơn vị tại tỉnh Quảng Bình, từ hành vi ông Tính thực hiện. Đề nghị Hội đồng xét xử tuyên ông Thuận không phạm tội trong trường hợp không trả hồ sơ đối với vụ án này là phù hợp với kết luận điều tra của Cơ quan điều tra Hình sự Binh đoàn 15 và Cáo trạng của Viện kiểm sát Quân sự Quân khu 4 và bản án sơ thẩm hình sự Quân khu 4, ông Thuận không có hành vi phạm tội mà chỉ là nhân chứng, không phải là bị can, bị cáo (Tài liệu này Luật sư đã gửi Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Bình).
Cảm ơn Hội đồng xét xử, Đại diện Viện kiểm sát, các Luật sư đồng nghiệp và những người tham dự phiên tòa đã lắng nghe lời bào chữa của Luật sư.
Quảng Bình, ngày 18/12/2021
LS Nguyễn Trường Thành